FUNU MANUFAHI SEIDAUK REMATA

Husi Wikipédia, ensiklopédia livre

Historia furak.

FUNU MANUFAHI SEIDAUK RAMATA (1)

Hau nia avo antes mate nia konta tutan mai hau istoria nb nia aman konta ba nia;

"...Ami iha foho Leolaku asuwain 1000 ho povu barak, rihun ida seluk iha foho Riak. Ami forma iha dalas kabubuk fatuk nb ami hada fulan 3 nia laran. Dalas dahuluk bolu dalas mane, katak prontu simu mate ho ordem husi Dom Boaventura "labele ataka... satan ho aten brani nudar asuwain ida". Dalas 2 mk dalas feto katak satan e hakiduk wainhra labele tahan koluna negra forsa aliado husi rai bot 3.

Hau foin halo tinan 12, dato funu hatur hau iha dalas feto, maske kbit majiku hau sudi hamanas loron 3 kalan 3 ba ataka nian.

Surik nb hau kaer mk surik lulik husi hau nia aman Solobere asuwain nb moras todan toba latan iha uma dt.

...

Jigante Seto husi foho Biru manumatan bidau, nb lori forsa lulik tasi nian, guvernador Filomeno da Camara sosa lori osan mutin mala 1. Seto hamrik iha ro-ahi-besi husi tasi Betano haruka nia bola ahi funu liu husi lalehan mai monu los iha asuwain rihun 1 mk komanda husi Dom Maonkoli. Foho Riak lakon ona. Ami sente foho Leolaku nakdoko makas tan Seto nia kbit forti liu.

Loron aban molok manu kokorek, Dom Boaventura ho nia asuwain liman los hakilar mai ami katak,

"Povu sira... foho Riak lakon ona, agora hela ita asuwain 1000 iha foho Leolaku ne. Forsa inimigo husi Filomeno da C sei ataka ita husi fatin 3.. ita latauk, ita tara belak funu... ita kesi manu fulun iha ulun nudar manu aman... ita hahu ona luta ne, no ita sei resiste to mohu nudar asuwain.. boa sorti..."

Dom Boaventura sama tebe rai. Karau dikur lian husi foho tutun. Ami asuwain sira simu hanesan, ho lian mane hakilar doko surik...

Funu kalan 7 loron 7.

Forsa dalas mane monu ona. Ami satan koko iha dalas feto maibe latahan...

Molok sira sobu foho Leolaku nia tutun ami rona manu metan lian atus ba atus mai husi parte Viqueque.. forsa husi liurai feto Noi-kere mai tarde, maibe ho kbit nakukun bot lori ahi musan namtati sunu motuk no dudu Filomeno da Camara ho nia asuwain sira, barak mate, balun dt mk halai dada kalsa fila fali ba Ainaro.

...

Hau sente hanesan foin hader husi mehi. Hau lamas ba hau nia sorin,, iha kuak nakles, ran sulin sai makas. Hau nia surik latan ketak besik soldadu at malae metan nb latan hela ho kokorok talin kotu. Iha sorin seluk hau hare hau nia inan mate latan hela, sanan tau batarut namkari duir iha sorin. Hau hakat ba koko hare, malirin,, nia is kotu ohin kedas.

Hau foti fali hau surik no hateke ba fatin hotu, mamuk,, so iha deit kuda aman ida kesi hela iha ai-dak nia hun, hau foti lipa taka netik ba hau nia inan nia isin mate.

Manu makikit semo haleu foho leulaku dala ida, hafoin semo husik foho ne hodi ba Kablaki.

Hau hanoin hikas Dom Boaventura nia lia menon wainhira ami asuwain 2000 halibur iha Luak, katak 'funu seidauk bele ramata wainhira povo sei moris terus iha nia rain rasik, ita hahu ona funu ne, ita sei resiste to rohan, ita hotu bele mate mohu maibe labarik kik ida mak sei hakotu luta ne...'.

Hau kore kedas kuda aman kesi hela ne, hafoin hau husik hela hau inan doben no asuwain seluk nia isin mate,, hau kontinua ba fali foho Kablaki tuir manu makikit nia hatudu...

*Dom Boaventura lakon isin iha revolta ne,

maibe nia espiritu nudar ahi ba revolusaun sei la mate.

Nia defende povo tomak hodi kontra sistema ukun ne'ebe mak halo povo sai atan iha rain rasik no sai mukit iha riku-soin nia leten*