Forte Balibo

Husi Wikipédia, ensiklopédia livre

Forte Balibó ho lian Indonesia katak “ Benteng Balibo “ hanesan forte ida ne’ebé mak harii hodi proteje colonial portu Batugade nian. Forte ida ne’e lokaliza iha postu administrativu Balibó munisipiu Bobonaru. Tamba Balibó konsidera hanesan lokalizasaun ne’ebé di’ak ba forte ida ne’e tamba ho nia altura, pozisaun ne’ebé estratejia ba intersesaun diresaun no nia localizasaun iha sentru ba rejiaun tribal instável.[1]

Historia[edita]

Forte Balibó iha papel dezempeñu signifikativu ba istoria Timor-Leste. Forte Balibó sai hanesan fronteira entre Timor Portuges no mediu holanda tamba pozisaun no nia papel hanesan forte militar nian. Durante Segunda Guerra Mundial, Forte Balibó sai hanesan base ida ba forsa Japones iha Balibó. Forte ne’e sai hanesan postu ba defesa ida durante okupasaun kolonial no iha períodu final Português nian. Forte ne’e utiliza sai hanesan estasaun administrasaun ba governu portugues. Uma sira ne’ebé mak harii iha forte ne’e nia laran maizumenus harii iha tinan 1920 no sai hanesan rezidensia ba administrador kolonial senior sira nian iha fatin refere. Forte Balibó harii ka konstrui iha sekulu 18 husi forsa portugés nian.

Iha tinan 1975, jornalista Australianu na’in lima ne’ebé koñesidu liu ho naran “Balibo Five”, ne’ebé mak hetan oho husi tropas Indonezia iha loron 16 fulan outubro tinan 1975 iha forte refere. Memoria istoriku ne’ebé mak jornalista nain lima ne’e husik hela mak imagen bandeira Australia nian ne’ebé mak sira dezeñu hela iha Muzeum Balibó nia oin. Iha tinan 1999 parte husi forsa INTERFET Australianu bazeada iha forte ne’e, hodi ajuda ba garantia fronteira ho Indonezia.

Hotel Forte Balibó[edita]

Hotel

Renovasaun forte ida ne’e suporta husi Balibo House Trust no suporta mos husi governu Timor-Leste. Renovasaun refere la troka ba sasan balun ne’ebé mak iha forte ne’e tamba konsidera sasan sira ne’e sai hanesan imagen importante husi nasaun Portugal nian. Servisu renovasaun hahuu iha fulan setembru tinan 2013. Inklui mos konservasaun uma ne’ebé mak iha forte ne’e nia laran ne’ebé mak sai ona hanesan Hotel ida ne’ebé hanaran “ Balibo Fort Hotel “ no museum lokál ida no fó treinamentu ba komunidade sira ne’ebé mak iha ne’ebá konabá servisu hotelaria nian atu sir abele sai nuudar staff iha hotel refere. hotel forte Balibó ka Balibo Fort Hotel inagura iha loron 19 fulan marsu tinan 2015, no inagura husi senhor Kay Rala Xanana Gusmão, Ministro da Planificação e Desenvolvimento no Embaixador Australia ba Timor-Leste.[2]

Ligasaun ba li'ur[edita]

Commonscommons:Main Page
Commons
Commons: Fort Balibó – Imajen sira

Referencia[edita]

  1. http://edu.au/school-of-humanities-and-social-sciences/east-timor/indonesian/film-vs-reality/fort
  2. http://estrelaonline.co/2016/01/28/tahukah-anda-benteng-balibo-timor-leste-telah-kini-telah-berubah-menjadi-hotel-mewah/