Zacarias Albano da Costa

Husi Wikipédia, ensiklopédia livre

Zacarias Albano da Costa, ne'ebé ema mós koñese ho naran Zacarias da Costa - dirijente polítiku timoroan. Nia partisipa iha reestruturasaun União Democrática Timorense nian iha rai-li'ur to'o ikusliu partidu ne'e hala'o Kongresu Estraordináriu Lizboa nian, iha fulan-Dezembru 1993. Iha eleisaun iha kongresu ida-ne'e nia simu knaar nu'udar vise-prezidente ida. Nia partisipa maka'as iha Frente Diplomátika, no nia serbí durante tinan barak nu'udar Reprezentante Rezisténsia Timór nian iha Uniaun Europeia, ho baze iha Bruxelas (Béljika). Liutiha referendu iha 1999, bainhira populasaun timoroan barakliu hili independénsia, nia sai fundadór ida ba partidu foun Partido Social Democrata.

Zacarias da Costa

Nu'udar Vise-Prezidente UDT nian, responsavel ba Relasaun Internasionál partidu nian, nia fó impulsu maka'as no dinámika foun ba partidu istóriku Timór nia ida-ne'e. Nu'udar elementu ativu, badinas no importante iha Comissão Coordenadora da Frente Diplomática (CCFD) nia, hanesan Ramos-Horta, la'o lemo rain barak hodi serbisu ba Rezisténsia Timór nian iha li'ur. Nia reprezenta Timor-Leste iha forun internasionál oioin, inklui Asembleia Jerál Nasoins Unidas nian iha Nova Iorke, Komité Deskolonizasaun no Komisaun i Sub-Komisaun Direitus Umanus, iha Jenebra. Nia defende maka'as kauza autodeterminasaun ba Timór Lorosa'e iha semináriu rejionál sira iha Karaíbas kona-ba deskolonizasaun, ne'ebé nia partisipa iha Trinidad i Tobago, Santa Lucia i Antígua ho Barbuda no nia maka timoroan dahuluk (primeiru) ne'ebé simu estatutu quasi-diplomatico nu'udar reprezentante Timór Lorosa'e nian iha Forun ACP-Uniaun Europeia.

Nu'udar reprezentante Rezisténsia nian iha Bruxelas, nia dinamiza cauza Timór Lorosa'e nian iha sentru prinsipál Europa nian liuhosi serbisu diretu ho Instituisaun Europeia sira, inklui Komisaun Europeia no Parlamentu Europeu, instituisaun ne'ebé aprova rezolusaun oioin hodi kondena Indonézia. Iha Parlamentu Europeu nia hanesan lian povu Timór nian, hodi fó-sai ba malae sira kona-ba situasaun iha ita-nia rain, no nia sekretaria Inter-Grupo do Parlamento Europeu por Timor-Leste. Iha Bruxelas nia mós konsege halo Kámara Deputadu sira-nian husi Béljika aprova rezolusaun ida kona-ba Timor-Leste ne'ebé di'ak liu no kompletu liu hotu entre rezolusaun hirak-ne'ebé mosu husi Parlamentu oioin iha mundu molok Indepensénsia.

Nia partisipa, ho konvite husi Sekretáriu-Jerál Nasoins Unidas Kofi Annan, iha halibur Intra-timoroan (dala tolu hotu) ne'ebé hala'o iha Áustria no nia mós hala'o serbisu maka'as nu'udar elementu ida iha Komisaun Polítika husi Conselho Nacional da Resistência Timorense (CNRT), liuliu tulun maka'as Xanana Gusmão atu hala'o Congresso do CNRT, realiza iha fulan-Agostu 2000, iha Dili. Nia mós elementu importante iha definisaun ba estratéjia iha kampaña prezidensiál Xanana Gusmão nian, iha 2001, ne'ebé nia mós mandatáriu no ninia kaben, Milena Pires, hala'o knaar nu'udar diretora-kampaña Xanana Gusmão nian.

Nia harii, iha dia 20 fulan-Maiu 2000, Partido Social Democrata (PSD) Timór mian, hamutuk ho Eng. Mário Viegas Carrascalão i Leandro Isaac, no nia sai Sekretáriu Jerál dahuluk (primeiru) partidu ne'e nian to'o fulan-Juñu 2001. Nia mós primeiru Prezidente husi Congresso Nacional PSD nian no agora daudaun nia mós Prezidente husi Conselho Nacional partidu ida-ne'e nian.

Nia membru fundadór husi asosiasaun ka klibur no OLG (organizasaun la-governamentál) oioin iha Timór Lorosa'e, inklui knaar nu'udar Vise-Prezidente husi Krús Vermella Timor-Leste nian, Prezidente Asembleia Jerál husi Sporting Clube de Timor-Leste, Diretór husi OLG Fini Foun, fundadór no konselleiru husi Federasaun Aikido nian, Secretáriu husi Lions Clube de Timor-Leste no membru ba Conselho de Curadores da Fundação Lifau.

Profisionalmente, nia serbisu nu'udar konsultór durante tinan haat iha Banku Aziátiku ba Dezenvolvimentu (BAD ka ADB), no nia hala'o knaar nu'udar Konselleiru ba Setór Privadu iha Ajénsia Amerikana ba Dezenvolvimentu (USAID) to'o Dezembru 2006. Depois nia dirije Timor Mega Tours, Ajénsia-Viajen no Operadór Turístiku boot liu hotu iha Timór Lorosa'e. Iha 30 Juñu 2007 nia tama ba Parlamentu Nasionál Timór Lorosa'e nian nu'udar Deputadu Partido Social Democrata (PSD) nian; nia sai Prezidente iha Grupu Parlamentár husi Partidu ida-ne'e. Tuirmai, iha Agostu 2007, nia simu knaar nu'udar Ministru Negósiu Estranjeiru iha IV Governu Konstitusionál, no agora nia hala'o knaar ida-ne'e to'o agostu 2012.