Komunidade Valensianu

Husi Wikipédia, ensiklopédia livre
Comunitat Valenciana
Comunidad Valenciana
Bandeira Komunidade Valensianu nian Brazaun Komunidade Valensianu nian
Kadunan Ukun Komunidade Valensianu nian (ho lia-valensianu Palau de la Generalitat), sede komunidade autónomu nian.
Lokalizasaun Komunidade Valensianu nian iha rai-España.
Inu Himne de l'Exposició
Koordenada sira 39° 30′ N, 0° 45′ U
Estadu España
Sidade kapitál no sidade ho populasaun boot liu hotu Valénsia
Maktuas Ximo Puig i Ferrer (PSPV-PSOE) hori 27-06-2015
Lian ofisiál Lia-valensianu no lia-españól
Data fundasaun nian 1238
Área
 - Totál
km2 23 255
Altitude Metru 365 liu nivel tasi nian
Populasaun


 - Totál (2016)
 - Densidade


4 980 689 (2015)


ema 214,18 iha kada kilómetru

Prefiksu telefóniku +34 96
Fuzu oráriu UTC +1 (UTC +2)
ISO 3166-2 VC
Jentíliku Valensianu-valensiana/Valénsia-oan
Renda per capita (nominál) € 20 589 (2015)
Reprezentasaun parlamentár deputadu 33 no senadór 17

Komunidade Valensianu ka Komunidade Valénsia-oan (ho lia-españól Comunidad Valenciana no ho lia-valensianu Comunitat Valenciana) ka País Valensianu ka Rai-Valénsia (ho lia-españól País Valenciano no ho lia-valensianu País Valencià) mak komunidade autónomu hosi sudeste rai-España nian. Biar ninia rai-ketan sira la'ós ezatamente rasik, ema sira istorikamente hatene nia nu'udar Reinu Valénsia nian (ho lia-españól Reino de Valencia no ho lia-valensianu Regne de València). Masorik sira autonomia kulturál, istóriku no linguístiku rejiaun nian ho respeitu ba restu Estadu Españól nian prefere uza termu País Valensianu ka Rai-Valénsia, ne'ebé hetan rekoñese hosi Estatutu Autonomia nian hosi Komunidade Valensianu.

Ukun Komunidade Valensianu hanaran Generalitat Valenciana. Ninia prezidente reprezenta liurai España nian iha rejiaun ne'e.

Nia iha fronteira ho komunidade autónomu Múrsia nian iha sudueste, ho komunidade autónomu Kastela-Manxa nian iha loromonu, ho komunidade autónomu Aragaun iha rae no ho Kataluña iha nordeste. Ninia tasi-ibun sira hetan bañu hosi Tasi-Mediterráneu.

Lian ofisiál sira lia-katalaun, ho ninia variedade valensianu, no lia-españól.

Provínsia sira[edita]

Komunidade Valensianu iha provínsia tolu:

Sidade mahuluk sira no laletak nian[edita]

Sidade ho naran tetunizadu Naran ho lia-valensianu Naran ho lia-espanhól Nota sira no observasaun sira
Valénsia València Valencia Komunidade nia no provínsia omónimu nia sidade kapitál, famozu tanba festa Falles (ho lia-españól Fallas no ho lia-valensianu Falles) iha loron 19 fulan-Marsu nian. Ninia populasaun aprosimadamente ema 810 000 nian.
Alikante Alacant Alicante provínsia omónimu nia no komarka Alakantí (ho lia-españól Campo de Alicante no ho lia-valensianu Alacantí) sidade kapitál, famozu tanba ninia torraun (ho lia-españól turrón no ho lia-valensianu torró) no tanba festa Fogeira sira-nian Saun Juaun nian (ho lia-españól Hogueras de San Juan no ho lia-valensianu Fogueres de Sant Joan) iha loron 24 fulan-Juñu. Ninia populasaun ema 332 000 nian.
Elxe Elx Elche Famozu tanba ninia estensaun boot palmeira sira-nian ho naran Palmeirál (ho lia-españól El Palmeral no ho lia-valensianu El Palmerar), Patrimóniu Mundiál UNESCO nian no tanba reprezentasaun Mistériu Elxe nian (ho lia-españól Misterio de Elche no ho lia-valensianu Misteri d'Elx). Ninia populasaun ema 228 000 nian.
Kastelló de la Plana Castelló de la Plana Castellón de la Plana Sidade kapitál hosi provínsia Kastelló nian. Ninia populasaun ema 178 000 nian.
Torrevieja Torrevella Torrevieja Sentru turístiku. Ninia populasaun ema 101 000 nian.
Benidórm Benidorm Benidorm Lokalidade turístiku famozu tanba ninia moris kalak.
Ontiñént Ontinyent Onteniente Sentru testil importante mós famozu tanba Festa Mouru sira no Sarani sira (ho lia-españól Moros y Cristianos no ho lia-valensianu Moros i Cristians) iha semana dahikus fulan-Agostu nian.
Xixona Xixona Jijona Munisípiu famozu tanba torraun mamar (ho lia-españól turrón blando no ho lia-valensianu torró moll) ka torraun Xixona nian (ho lia-españól turrón de Jijona no ho lia-valensianu torró de Xixona).
Kazinus Casinos Casinos Munisípiu famozu tanba ninia fabrikasaun tradisionál drajé sira-nian (ho lia-españól peladillas no ho lia-valensianu confits) no torraun sira-nian.
Vila-reál Vila-real Villarreal Sentru importante tanba fabrikasaun serámika nian no tijolu sira-nian.
Elda Elda Elda Sentru importante fabrikasaun sapatu sira-nian.
Monovar Monòver Monóvar Sentru kulturál no fabrikasaun nian sapatu sira-nian importante, famozu tanba ninia Festa sira fulan-Setembru nian ne'ebé hetan haliri hori loron 6 to'o loron 10 fulan-Setembru.
Aljemezí Algemesí Algemesí Munisípiu famozu tanba Festa sira Nosa Señora nian Saúde nian (ho lia-españól Fiestas de Nuestra Señora de la Salud no ho lia-valensianu Festes de la Mare de Déu de la Salut), iha dala ne'e bainhira ema sira bidu muixeranga, baile típiku sidade ne'e nian.
Villena Villena Villena Munisípiu famozu tanba Festa Mouru sira no Sarani sira (ho lia-españól Moros y Cristianos no ho lia-valensianu Moros i Cristians), ne'ebé selebra hori loron 4 to'o loron 9 fulan-Setembru nian.
Buñól Bunyol Buñol Munisípiu famozu tanba Tomatina, festa ne'ebé ema sira haliri iha loron-kuarta dahikus fulan-Agostu nian.
Novelda Novelda Novelda Munisípiu famozu tanba fabrikasaun mámore nian ho nivel mundiál.
Saguntu Sagunt Sagunto Munisípiu famozu tanba ninia teatru romanu no kastelu.

Mota mahuluk sira[edita]

Komunidade ne'e nia mota mahuluk sira mota Túria (ho lia-españól río Turia no ho lia-valensianu riu Túria); mota Jukar (ho lia-españól río Júcar no ho lia-valensianu riu Xúquer); no mota Segura (ho lia-españól río Segura no ho lia-valensianu riu Segura).

Ekonomia[edita]

Komunidade Valensianu nia PIB per capita mak € 21 468 iha tinan 2009, oin-hanesan ba ida Piemonte nian (€ 21 672) ka ba ida Ligúria nian (€ 21 052).

Festa sira[edita]

Entre festa famozu liu hotu, Falles Valénsia nian (ho lia-españól Fallas de Valencia no ho lia-valensianu Falles de València), Mouru sira no Sarani sira Alkoi nian (ho lia-españól Moros y Cristianos de Alcoy no ho lia-valensianu Moros i Cristians d'Alcoi) no Festa sira Madalena nian Kastelló de la Plana nian (ho lia-españól Fiestas de la Magdalena de Castellón de la Plana no ho lia-valensianu Festes de la Magdalena de Castelló de la Plana) destaka.

Ligasaun ba li'ur[edita]